Podatek dochodowy PIT – Ulga, progi, skala podatkowa i kwota wolna 2022

Zastanawiasz się ile wyniesie Twoje zobowiązanie podatkowe w roku 2022? Sprawdź to !

Kalkulator podatku dochodowego do wyliczania kwoty wolnej od podatku, ulgi podatkowej i wysokości podatku

Zwolnienia z PIT

Do obowiązującego obecnie zwolnienia przychodów ze stosunku pracy osób, które nie ukończyły jeszcze 26 roku życia, od 2022r. dołączą kolejne zwolnienia:

  • dla podatników wychowujących czwórkę lub większą liczbę dzieci
  • dla osób, które ukończyły 60. roku życia w przypadku kobiet i 65. roku życia w przypadku mężczyzn, a nadal pracują i nie pobierają świadczenia emerytalnego
  • podatnicy powracający do Polski (zmiana rezydencji podatkowej).

Nie zapłacisz więc od przychodów ze stosunku pracy i działalności gospodarczej rozliczanej na zasadach ogólnych podatku dochodowego, jeżeli dochód Twój nie przekroczy kwoty 85528 zł. Pamiętaj też, że jeżeli łączysz zwolnienia, np. dla osób do 26 r. ż. z ulgą w związku z wychowywaniem 4 i kolejnych dzieci, a także ze zwolnieniem związanym z powrotem do Polski – to łączna suma przychodów nie może w roku podatkowym przekroczyć owego limitu, czyli kwoty 85 528 zł. Pamiętać jednak należy, że zwolnienie dla osób do 26 rż. nie dotyczy przychodów z działalności, ale za to od lipca 2022r. do dotychczasowego katalogu przychodów zwolnionych dodano także zasiłki macierzyńskie.

Aby zwolnienie to miało zastosowanie także w trakcie roku, czyli by Twój pracodawca nie naliczał ci zaliczki na podatek, musisz mu złożyć w tej sprawie stosowne oświadczenie. Płatnik stosuje więc owe zwolnienie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia i musi zawierać klauzulę o świadomości odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Oczywiście nie dotyczy to zwolnienia 26-latków. Tu nadal zwolnienie to jest naliczana automatycznie, a jedynie, gdy nie chcemy z niego skorzystać skłądamy pracodawcy stosowne oświadczenie.

Ulga dla klasy średniej na potrzeby liczenie hipotetycznego podatku
Do lipca 2022r. obowiązywała, tzw. „ulga dla klasy średniej”, która miała choć w części zrekompensować utratę przez podatników odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Dotyczyła ona jednak tylko dwóch kategorii przychodu: do umowy o pracę i działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych. Została ona jednak przepisami Polskiego Ładu 2.0 zlikwidowana i zastąpiona nowa niższą stawką pierwszego progu podatkowego. Jednakże, może się zdarzyć grupa, która na likwidacji ulgi dla klasy średniej straci . W takim przypadku, jeżeli podatek wyliczony wg. poprzedniej skali, byłby niższy od wyliczonego zobowiązania wg nowych zasad, urząd skarbowy wyliczy różnice i zwróci ją takiemu podatnikowi. Ma się to dziać z urzędu, bez żadnego wniosku podatnika.
Urząd naliczać ją będzie od wartości brutto przychodu podatnika i wynosić będzie:

Przychód brutto Wysokość ulgi
68 411,99 zł nie przysługuje
68 412 – 102 558 zł (przychód x 6,68% – 4 566 zł) ÷ 0,17
102 588,01 zł - 133 692 zł (przychód x (-7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17
133 692,01 zł nie przysługuje

Ulga ta dotyczy całości przychodów z tych dwóch źródeł przychodu i w przy liczeniu tego hipotetycznego podatku przysługiwać będzie tylko jedna ulga z tego tytułu! Może się zdarzyć więc sytuacja, że dwa źródła liczone osobno nie dadzą prawa do zastosowania tej ulgi, ale już sumując je będziesz miał do niej prawo. Przekroczenie kwoty przychodu 133 692 zł choćby o 1 grosz, spowoduje całkowitą utratę prawa do jej odliczenia.

Chcesz wiedzieć ile wyniesie hipotetyczny podatek i które rozliczenia będzie bardziej korzystne dla Ciebie? Wylicz swoje zobowiązanie na naszym kalkulatorze.

Skala podatkowa
W roku 2022r. mamy nadal dwie stawki podatkowe, które obowiązują w przypadku rozliczenia według zasad ogólnych i nie ważne czy rozliczamy się razem, czy osobno. Do czerwca 2022r. były to 17% i 32%

Podatek dochodowy za rok 2022 wyliczymy według poniższego wzoru:

Podstawa obliczenia podatku w złotych Podatek wynosi
ponad do
120 000 17% minus kwota zmniejszająca podatek 5 100 zł
120 000 15 300 zł + 32% nadwyżki
ponad 120 000 zł

Natomiast od lipca 2022 r. skala podatkowa ponownie uległa zmianie:

Podatek dochodowy za cały rok 2022 wyliczymy według poniższego wzoru:

Podstawa obliczenia podatku w złotych Podatek wynosi
ponad do
120 000 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3 600zł
120 000 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Podstawę opodatkowania stanowi osiągnięty w danym roku dochód, czyli przychód minus koszty uzyskania przychodu, od którego odejmujemy ulgi odliczane ale tylko te odliczane od dochodu, czyli np. składki ZUS, darowizny, ulgę rehabilitacyjną, termomodernizacyjną, na Internet, czy rehabilitację). Otrzymaną kwotę zaokrąglamy do pełnych złotych wylicza podatek należny. Jeżeli rozliczamy się indywidualnie bierzemy pod uwagę tylko swój dochód, natomiast w przypadku wspólnego rozliczenia łączymy dochody obojga w jedno, a następnie uzyskaną sumę dzielimy przez dwa. Jeżeli wyliczony w ten sposób dochód mieści się w pierwszym progu podatkowym do wyliczenia zobowiązania podatkowego za rok 2022 zastosujemy stawkę 12%. Jeżeli jest większy wchodzimy w stawkę drugiego progu – 32%. Rozliczając się indywidualnie na tym poprzestaniemy, natomiast przy wspólnym zeznaniu odliczony od połowy łącznego dochodu podatek musimy pomnożyć jeszcze przez dwa.

Od 2019 r. obowiązuje również dodatkowa stawka podatku , tzw. danina solidarnościowa.

Można powiedzieć, że stanowi ona trzeci próg podatkowy, bowiem dotyczy osób osiągających dochody przekraczające 1 000 000 zł. Obowiązuje tu stawka 4%, którą należy opodatkować nadwyżkę dochodu ponad owy milion złotych. Dla ustalenia dochodu do tej daniny sumuje się przychody opodatkowane według skali (czyli np. dochody z pracy, umów cywilnoprawnych, z działalności gospodarczej itp.) z dochodami zagranicznymi, dochodami opodatkowanymi liniowo, z dochodami ze sprzedaży akcji i papierów wartościowych, z praw majątkowych (np. autorskich) i praw pokrewnych, dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej prowadzonej na podstawie ksiąg, dochód z najmu, podnajmu, dzierżawy z tzw. inne źródła (np. z prywatnej sprzedaży rzeczy ruchomych) odejmujemy natomiast koszty ich uzyskania przychodu oraz możliwe odliczenia od dochodu, czyli składki na ubezpieczenie społeczne, także te zapłacone zagranicą.

Do sumy tej natomiast nie będą brane: dochody wymienione w art. 30a updof, dochody wykazywane w PIT-39 (prywatne odpłatne zbycie nieruchomości i praw z nimi związanych), a także przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym (PIT-28), przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł, przychody z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, dochody w działalności gospodarczej objęte ulgą IP BOX (5% podatek), czy też wypłaty z IKE, PPK.

Natomiast dochodami zwolnionym z obowiązku zapłaty daniny solidarnościowej są: dochód opodatkowany ryczałtem, zarówno ryczałtem ewidencjonowanym, jak i najem prywatny, a także dochody. Należy mieć tu jednak na uwadze, iż zapłata tej daniny nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku wyliczonego według dotychczasowych zasad, czyli np. w przypadku dochodów według skali z zapłaty 32% podatku po przekroczeniu limitu kwotowego dochodu z drugiego progu podatkowego!

Kwota zmniejszająca podatek i kwota wolna
I tu kolejna zmiana od 2022r. W miejsce progresywnej kwoty wolnej wprowadzana została stała jej wartość niezależna od kwoty dochodu i wynosi ona w skali roku 5 100 ( do czerwca 2022) i 3 600 (od lipca i za cały 2022r. w ujęciu rocznym), co daje miesięczną kwotę wolną w wysokości 425 zł (do czerwca 2022) i 300 zł (od lipca 2022).

Uff ‼ Algorytm wyliczenia podatku dochodowego nie jest już tak prosty jak to było do końca roku 2016. Nie policzysz go na szybko w pamięci. Na szczęście masz nasz kalkulator podatkowy i najlepszy program do rozliczeń rocznych

Wysokości podatku zależy od wartości ulgi podatkowej i kwoty wolnej od podatku. Te wyliczenia wykonuje kalkulator podatkowy.

Od wielkości dochodu zależy, jaki zapłacisz podatek i czy zastosujesz ulgę dla klasy średniej !

Możliwość zastosowania ulgi podatkowej dla klasy średniej została bardzo ściśle uzależniona od wielkości dochodu.

I tak jeżeli zarobisz w 2022 r. nie więcej niż 30 000 zł to nie zapłacisz podatku w ogóle. Jeżeli mieścisz się w tym przedziale, to jesteś w gronie tych „szczęśliwców”, którzy na nowych zasadach korzystają najbardziej. Przysługuje Ci bowiem kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł.

Kolejna grupa zadowolonych to przedział podatników osiągających dochody ponad 8 000, ale nie więcej niż 13 000. Tu kwota wolna stopniowo maleje, w zależności od dochodu, by osiągnąć kwotę 3 091 zł.

Zarabiający pomiędzy kwotą 68 412 zł do 133 692 zł skorzystają z ulgi dla klasy średniej, ich podatek będzie więc mniejszy i będzie wzrastał wraz ze wzrostem dochodu.

Co z zaliczkami miesięcznymi ?

Obliczenie przez kalkulator podatkowy kwoty podatku zależnego od kwoty dochodu wolnej od podatku i wysokości ulgi podatkowej

Płatnik do czerwca 2022r. pobierał z wynagrodzeń pracowników zaliczkę na podatek w wysokości 17%, natomiast od lipca 2022r. stosował już 12% . Ulga podatkowa jest tu stała i wynosiła do czerwca 2022r. 5 100 w skali roku (co stanowi miesięczną kwotę w wysokości 425 zł) i od lipca 2022r. 3 600 zł rocznie, co daje miesięczną ulgę w wysokości 300 zł. Do czerwca 2022 twój pracodawca stosował podczas obliczania zaliczki na podatek od wynagrodzenia ze stosunku pracy „ulgę dla klasy średniej”, jeżeli Twoje przychody wynosiły od 5 701 zł do 11 141 zł miesięcznie i podlegają opodatkowaniu według skali. Wówczas pomniejszał on dochód o kwotę ulgi dla pracowników w każdym miesiącu w wysokości obliczonej według następującego wzoru:

(A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5 701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8 549 zł,
(A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8 549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł
- w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy.

Od lipca 2022r. ulgi dla klasy średniej już nie stosujemy w zaliczkach.

Jeżeli więc otrzymujesz wynagrodzenie od kilku płatników, każdy z nich będzie zobowiązany do odliczenia tej ulgi, zatem jeżeli wiesz, że łącznie przychody te przekroczą owy limit złóż pracodawcy oświadczenie o jej niestosowaniu, tak by nie być zobowiązanym w rozliczeniu rocznym do dopłaty ewentualnego podatku. Pamiętaj jednak, ze wniosek takowy składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego!

Osoby prowadzące działalność gospodarczą przy wyliczaniu miesięcznych zaliczek już od pierwszego miesiąca roku uwzględnią pełną roczną ulgę podatkową, jeżeli ich dochód mieścił się będzie w pierwszym progu podatkowym. Po jego przekroczeniu tu również ulga nie będzie przysługiwać. Mogą oni również skorzystać z odliczenia tzw. ulgi dla klasy średniej, jeżeli ich dochód narastająco od początku roku mieści się w przedziale uprawniającym do jej zastosowania.